Ertu fegin(n) því að allt sé komið í rútínu?
Þegar sumarfríi lýkur og við snúum aftur til vinnu eða náms opnast kjörið tækifæri til þess að endurskoða stundaskrána eða „rútínuna“ eins og hún er oft kölluð. Þegar það er gert getur verið gott að hafa eftirfarandi að leiðarljósi.
Því fylgir gjarnan ákveðin eftirvænting að hefja aftur störf eftir frí eða að minnsta kosti ætti manni að líða þannig að það verði gefandi og ánægjulegt að snúa aftur til starfa.
Ef þú finnur ekki tilhlökkun yfir því sem framundan er þegar þú snýrð úr fríi þarftu augljóslega að endurskoða grunninn. Finna það sem þú brennur fyrir eða hefur áhuga á og vinna þaðan.
Þeir sem telja sig hins vegar vera á réttri hillu varðandi starf sitt og kannast við þá tilhlökkun sem fylgir því að snúa aftur til vinnu gætu haft gagn af því að velta fyrir sér eftirfarandi spurningum.
Þarf ég rútínu?
Þegar farið er af stað aftur eftir frí, hvort sem er til náms eða starfa, ætti fyrsta spurningin að vera: eru verkefni hvers dags það mörg að þau kalla á umfangsmikið skipulag svo að allt gangi upp? Sé svarið já er mikilvægt að forgangsraða. Það er gert með því að bera kennsl á það sem er nauðsynlegt og mikilvægast.
Til að bera kennsl á það sem er nauðsynlegt í þínu daglega lífi er gott að velta fyrir sér hvaða verkefni/athafnir gera að verkum að þú endurnærist, fyllist orku og vellíðan og verðir í raun besta útgáfan af sjálfri/sjálfum þér og setja það í efsta forgang.
Oft lenda verkefni eins og skutl á milli staða, innkaup, þrif og þvottur í efsta forgangi þar sem viðleitni okkar til þess að hafa stjórn á hlutunum t.d. með því að skutla börnum á milli staða í stað þess að þau gangi, hjóli eða noti almenningssamgöngur, er rík. Einnig þurfum við nauðsynlega að nærast og því eru innkaupin auðvitað mikilvæg og flestum líður betur ef heimilið er þokkalega þrifalegt og hlutirnir á sínum stað.
Það liggur hins vegar í hlutarins eðli að til þess að við höldum okkar líkamlega og andlega jafnvægi þurfum við að veita grunnþörfum okkar sérstaka athygli og vanrækja þær ekki í lengri tíma. Það getur auðvitað verið nauðsynlegt að taka daga inn á milli þar sem minna er um svefn, næring verður óregluleg eða vinnudagar það langir að við náum litlum tíma með fjölskyldu og vinum.
Samkvæmt skilgreiningu Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO) eru grunnþarfir okkar fjórar: svefn, hreyfing, næring og samskipti. Þessar grunnþarfir ættu því að vera í efsta forgangi hjá okkur öllum, alltaf.
Með því að sinna með virkum hætti þessum grunnþörfum viðhöldum við andlegu og líkamlegu jafnvægi og verðum betur í stakk búin að takast á við þau verkefni/athafnir sem eru nauðsynleg en ekki endilega nærandi, eins og til dæmis ýmis heimilisstörf.
Er rútínan raunhæf eða gerir hún of litlar eða of miklar kröfur til einhvers?
Áður en fjölskyldan heldur af stað inn í veturinn með tilheyrandi fjöri getur verið gott að setjast niður og skoða stundaskrána í heild. Í því felst að leggja saman stundaskrár allra á heimilinu og skoða vel hversu þétt sameiginleg stundaskrá fjölskyldunnar verður þegar allt kemur saman. Þegar það liggur fyrir þarf að ræða verkaskiptinguna heima fyrir. Hver gengur frá eftir málsverði, sinnir innkaupum, þvotti, frágangi og þrifum? Hver skutlar og sækir ef þörf er á því? Hvenær eru fjölskyldustundir, foreldrastundir (því foreldrar þurfa jú að rækta rómantíkina) og frjáls tími?
Einnig er nauðsynlegt að velta því fyrir sér hvort verkaskipting sé jöfn. Er verið að virkja alla til góðra verka? Eru börnin þátttakendur í heimilisrekstrinum og fá þau úthlutað verkefnum og ábyrgð eftir aldri? Börn geta yfirleitt miklu meira en við foreldrar gerum ráð fyrir og ef við leyfum þeim að velja sér verkefni og úthlutum þeim ábyrgð eftir getu eru þau mikil hjálp í því að halda rútínunni gangandi. Það þarf hins vegar að passa vel að álagið á börnin verði ekki of mikið miðað við aldur þeirra og þegar tekið hefur verið tillit til náms og tómstundaþátttöku.
Að lokum eru hér nokkrar lykilspurningar sem gott er að hafa í huga þegar farið er af stað inn í rútínuna. Með þær að leiðarljósi má jafnvel koma í veg fyrir að hún keyri einhvern einn eða fjölskylduna í heild í kaf:
- Voru einhver vandamál tengd rútínunni sem var í gangi fyrir frí? Vísbendingar um vandamál tengd rútínunni eru t.d. ef við erum alltaf á eftir áætlun, mætum oft of seint, þurfum oft að afboða okkur ...
- Er nægjanlegur sveigjanleiki í rútínunni eða má ekkert út af bregða til þess að allt gangi upp? Gerir þú/þið t.d. ráð fyrir tíma á hverjum degi til andrýmis, að taka stöðuna og endurraða verkefnum?
- Ert þú/þið með plan B ef eitthvað óvænt kemur uppá? Það verður að vera svigrúm fyrir óvænta atburði eins og að hitta vini, skella sér í bíó og bregðast við auknabliksinnblæstri.
- Gerum við ráð fyrir „frístund“ þ.e. stundum þar sem ekkert er á stundaskránni? Það er ákveðin list að kunna að gera ekki neitt. Grípa í góða bók, hlusta á tónlist eða gera bara það sem löngunin kallar eftir í augnablikinu.
- Eru allir glaðir og að njóta sín? Eins og það er nauðsynlegt fyrir stjórnendur á vinnustöðum að taka reglulega stöðuna á þeim verkefnum sem þeir og þeirra fólk er ábyrgt fyrir er nauðsynlegt að taka stöðufundi heimafyrir. Þeir geta verið vikulegir, hálfsmánaðarlega eða einu sinni í mánuði. Þeir þurfa ekki að vera formlegir heldur geta verið gott spjall yfir kvöldverði í upphafi eða lok vikunnar.
Það er vissulega miög gefandi að ná að afkasta miklu yfir daginn. Sjá planið ganga upp og leggjast sáttur og sæll á koddann og hlakka til næsta dags en kostnaðurinn við að halda rútínunni gangandi má aldrei verða það mikill að það gangi á lífsgæði þín eða annarra fjölskyldumeðlima.
Gleðilega sumarrest og gangi þér vel í haust og vetur við að gera lífið skemmtilegra!